Wideoszkolenie: Środki trwałe w spółkach wodociągowych i ZGK

W programie m.in., wybrane zagadnienia:

• Jak klasyfikować środki trwałe?
• Jak ustalić stawkę amortyzacji?
• Różnica pomiędzy modernizacją a remontem - najczęstszy problem wodociągów
• Jak przeprowadzić likwidację środka trwałego?
• Jak amortyzować środek wniesiony aportem?
• Nabywanie środka trwałego z funduszy/dotacji
• Kto powinien amortyzować - dzierżawca czy wydzierżawiający?

Wzory pism, jakie otrzymają uczestnicy:

Szczegółowy program szkolenia:

Pytania uczestników, na które odpowiedzieliśmy podczas ostatniego szkolenia

• Czy do wartości początkowej można zaliczyć też kwotę za sporządzenie wniosku o dofinansowanie kompostowni?
• Czy środki trwałe wniesione aportem amortyzuje się bilansowo i podatkowo? Czy można tylko podatkowo?
• Czy można amortyzować pompy rezerwowe?
• Czy wyłączając z sieci kanalizacyjnej przepompownię ścieków, jeżeli tej pory stanowiło to jeden środek trwały) ze stawką amortyzacyjną 1% bilansowo i podatkowo powinniśmy dokonać korekty odpisów amortyzacyjnych za lata wcześniejsze? Urządzenie będzie w grupie 6 ze stawką amortyzacyjną 10%.
• Czy decyzja o rozpoczęciu budowy powinna być udokumentowana?
• Czy można ustalić wartość przejętej sieci metodą dochodową?
• Czy amortyzację od dotacji księgujemy od października 2023 i nie robimy korekty do poprzednich miesięcy?
• Czy arkusze mogą być sporządzone w Excelu?
• Czy możemy dowartościować środek, jeżeli pomiar oraz szkic, na podstawie którego ustala się długość wybudowanej sieci zostały wykonane w trakcie realizacji inwestycji, ale w związku z terminami związanymi w ośrodku geodezyjnym geodeta wystawił nam fakturę po przyjęciu środka trwałego do użytkowania? Czy mamy czekać z OT do chwili otrzymania faktury za geodezję?
• Jak wprowadzić do majątku sieć wodociągową, która została przebudowana przez inwestora w związku z prowadzoną przez niego inwestycją, na podstawie wydanych warunków i zawartego porozumienia o przebudowie sieci na jego koszt i pozostaniu jej na majątku przedsiębiorstwa? Czy należy przeprowadzić likwidację i przyjąć nowy środek?
• Jeżeli spółka finansuje projekt budowy sieci za kwotę poniżej 10 tys. zł i przekazuje bezpłatnie gminie, która jest inwestorem, to czy koszt tego projektu stanowią koszty bieżące, czy nakład na obcy środek trwały, który będziemy amortyzować po przekazaniu wybudowanej sieci spółce do eksploatacji?

• Czy koszt ustanowienia służebności przesyłu zwiększa wartość ŚT?
• Co w przypadku, gdy środek trwały został wybudowany i przyjęty do ewidencji, ale po latach właściciel nieruchomości zwrócił się z wnioskiem o ustanowienie służebności?
• Budowa z dofinansowania z Polskiego Ładu. Czy dofinansowanie powinniśmy umieścić na koncie 850 i tylko zdejmować co roku w kwotach amortyzacji?
• Spółka zawarła umowę odpłatnego przejęcia odcinka sieci wodociągowej. Dn 110, długość 80, o mb za 1 zł. Realna rynkowa wartość sieci jest znacznie wyższa. Jak określić wartość początkową przyjętej sieci?
• Czy nakładki na wodomierze należy doliczyć do ich wartości, jeżeli wodomierz wymieniany jest co 5 lat, a nakładka może funkcjonować 15 lat?
• Czy pojemniki na śmieci znajdujące się na terenie odbiorców możemy spisywać metodą weryfikacji?
• Co z wodomierzami specjalistycznymi (dużymi) kupowanymi raz na jakiś czas? Czy powinniśmy przyjmować je odrębnie?
• Czy zakupy planować w kosztach działów, czy w rocznych planach inwestycyjnych spółki? Czy umieszczamy pozycję „wodomierzowe” w wieloletnich planach rozwoju?

1. Jak klasyfikować środki trwałe?

• Jak klasyfikować środki trwałe?
• Jakie są różnice pomiędzy nową i starą klasyfikacją KŚT?
• Jak klasyfikować środki trwałe, które składają się z kilku części?
• PRZYKŁAD: zestaw komputerowy - jak liczyć go na stan? Czy wszystko traktować oddzielne? Co w przypadku, gdy coś się popsuje?
• PRZYKŁAD: oczyszczalnia ścieków jako duża inwestycja - jak przypisać, rozdzielić taki środek? Czy przypisywać jako jeden duży środek, czy jako kilka małych? W jaki sposób je rozdzielić? Jak dołączać następne części takiego środka trwałego?
• Jaka powinna być wartość początkowa środka trwałego? Gdzie powinno być to określone?
• Co w przypadku nieprawidłowego przydzielenia środka trwałego do grupy?
• Jak przeprowadzić przeklasyfikowanie środka trwałego?
• Jak określić, czy coś jest budynkiem, czy budowlą np. stacje, przepompownie?
• Klasyfikacje zależne od wartości – jak klasyfikować środki trwałe do 10 tysięcy?
• Jak klasyfikować niektóre maszyny? Czy należy liczyć je w całości, czy dorobione części oddzielnie np. dołączone części do rurociągów?
• Jak wyodrębnić poszczególne części środków trwałych?
• Jak klasyfikować środki trwałe dofinansowywane z Unii Europejskiej?
• Instalacja fotowoltaiczna jako nowy rodzaj środka trwałego – rodzaj nakładów, które wchodzą w wartość początkową. Jakie środki z tego powstają zgodnie z KŚT?
• Jak wydzielić środek trwały z grupy?
• Leasing operacyjny i finansowy w środkach trwałych
• Jak ewidencjonować środki trwałe z leasingu pod koniec roku?
• Jak traktować budynek socjalny?

2. Jak amortyzować środki trwałe?

• Jak ustalić stawkę amortyzacji?
• Jakie są rodzaje amortyzacji?
• Jak skorygować błędnie naliczoną amortyzację?
• Amortyzacja bilansowa i podatkowa
• Amortyzacja księgowa i bilansowa - jak ma się do tego dofinansowanie unijne lub krajowe?
• Amortyzacja bilansowa - stawki ustalane wewnętrznie, które różnią się w ustawie
• Jak amortyzować środek do 10 tys. i poniżej? Jak inwentaryzować i na ile lat?
• Zmiany stawek amortyzacji
• Czym są umorzenia?
• Jakich kont używać przy amortyzacji?
• Jakie są okresy amortyzowania w środkach trwałych?
• Jak skorygować amortyzację?
• Co w przypadku obniżenia stawek amortyzacji?
• Jaką datę rozpoczęcia amortyzacji przyjąć? Datę przyjęcia na magazyn, czy datę z faktury?
• Procent amortyzacji
• Co w sytuacji, gdy po przeliczeniu amortyzacji czegoś nam brakuje?
• Na jakich zasadach przyjąć środek przyjęty od gminy do zgk całkowicie zamortyzowany w gminie?
• Środek został przyjęty, a jeszcze trwają roboty (zwiększenie środka) - co zrobić, kiedy i jak zwiększyć amortyzację?

3. Remont, modernizacja, budowa i ulepszenie - jakie różnice występują pomiędzy nimi?

• Różnica pomiędzy modernizacją a remontem - najczęstszy problem spółek wodociągowych
• PRZYKŁAD: czy jest to ulepszenie, remont czy modernizacja? Jak rozliczać koszty? Czy powiększyć o niezamortyzowana część? Nic dużego nie zostało zrobione, a nazywa się to ulepszeniem. Czy można wrzucać wszystko w koszta?
• PRZYKŁAD: przy modernizacji oczyszczalni - co z dotychczasowymi częściami, które nie są nowe? Jak je klasyfikować?
• Jak przebiega modernizacja, środka, który nie został jeszcze w pełni zamortyzowany?
• PRZYKŁAD: budowanie sieci kanalizacyjnej - projekt za 250 tys., będzie trwał x lat. Mamy projekt całości sieci, a część już została zrobiona. Jak to przyjąć i amortyzować, jeśli nie wiadomo, ile to będzie kosztowało? Czy odnosić się do początkowo przyjętych zasad?
• Jak ustalić wartość początkową przy budowie środka trwałego?
• Co w trakcie budowy zaliczyć do środka trwałego?
• Przyjęcie odpłatne i nieodpłatne środka trwałego
• Opłaty decyzyjne

4. Jak przeprowadzać likwidację i konserwację środka trwałego?

• Jak przeprowadzić likwidację środka trwałego?
• Kto może przeprowadzić likwidację środka trwałego?
• Jak przeprowadzić likwidację częściową środka trwałego np. przy częściowym usunięciu w jednym ciągu ulic oraz przy usunięciu części działki, na której jest środek trwały?
• Likwidacja ze strony bilansowej i podatkowej - różnice
• Dokumentacja związana z likwidacją środka trwałego
• Jaką datę likwidacji środka przyjmujemy - tę, kiedy rozpoczynamy likwidacje, czy tę, kiedy przyjmujemy na złom?
• Jak wycenić likwidację starych środków?
• Jeśli kiedyś został rozebrany środek trwały, a teraz chcemy na jego miejscu zbudować nowy - jakie zasady obowiązują?
• Jak powinna przebiegać konserwacja środka trwałego?
• Co jaki czas przeprowadzać konserwację środka trwałego?

5. Jak przyjmować dotacje i dofinansowania?

• Nabywanie środka trwałego z funduszy/dotacji
• Nabywanie środka trwałego częściowo z funduszy/dotacji, a częściowo z własnych pieniędzy - jak to zamortyzować - co jest kosztem, a co nim nie jest?
• Jak się zachować przy ewentualnej sprzedaży takiego środka?
• Dotacje - co z nimi zrobić? Jak to przyjąć i do nich podejść?
• PRZYKŁAD: wniosek o dofinansowanie/dotacje, jak to traktować inwestycyjnie? Co z nakładami? Co, jeśli się rozmyślimy? Nakłady około inwestycyjne. Jak wygląda procedura przetargowa i koszty z nią związane?

6. Jak postępować w przypadku środka trwałego wniesionego aportem?

• Jak wnieść aport?
• Wycena środka trwałego wniesionego aportem
• Jak amortyzować środek wniesiony aportem?
• W jaki sposób przebiega tworzenie obiektu wniesionego aportem?
• Jak przyporządkować środek wniesiony aportem?
• Jak zlikwidować środek wniesiony aportem?
• Jak przebiega przekazanie środka trwałego wniesionego aportem?

7. Jak wykonywać operacje na środkach trwałych?

• Podwyższenie wartości początkowej środka trwałego
• PRZYKŁAD: pracownicy wodociągów często myślą, że kiedy wydali więcej na remont, niż zakładali, mogą podwyższyć wartość początkową - czy takie zachowanie jest prawidłowe?
• Odpłatne nabycie przyłączy/sieci wodno - kanalizacyjnych za cenę zgodną z regulaminem spółki (co stanowi np. 60% od wartości wybudowanej przez inwestora)
• Procedura oraz sposoby księgowania dotyczące ujawnienia środka trwałego w przedsiębiorstwie
• Kiedy możemy odliczyć VAT przy budowie środka trwałego?
• Czy możemy odliczyć VAT od zakupionego środka trwałego?
• Transport środka trwałego
• Co podlega ubezpieczeniu, a co nie?
• Jak wycenić środek trwały, który buduje się we własnym zakresie?

8. Jak postępować w przypadku środków niskocennych?

• Jak określać środki niskocenne?
• Jak możemy klasyfikować środki trwałe do 10 tysięcy?
• Co to jest wyposażenie? Czy środki niskocenne powinny być zaliczone do wyposażenia?
• Na jakiej podstawie zmieniać kwotę środków niskocennych?
• Jakim dokumentem przyjmować środki niskocenne na magazyn?
• Jak ewidencjonować środki niskocenne?

9. Jak postępować w przypadku dzierżaw, najmu czy użyczenia własności?

• Kto powinien amortyzować - dzierżawca, czy wydzierżawiający?
• Kto może wliczyć sobie to w koszty?
• Czy amortyzować środek trwały z dzierżawy czy najmu?
• Jaką wartość stawki przyjąć?
• Współwłasność/udział w środku - wniesienie części w formie umowy
• Użyczenia bezpłatne
• PRZYKŁAD: jednostki samorządu terytorialnego przekazują środek trwały, który nie był amortyzowany. Jak naliczać koszty w takim przypadku?

10. Jak inwentaryzować środki trwałe?

• Jak inwentaryzuje się środki trwałe?
• Zasady inwentaryzacji
• Jak ma wyglądać inwentaryzacja raz na 4 lata - czy pracownik musi dokładnie spisać wszystkie części?

11. Pytania szczegółowe:

• Spółka poniosła koszty przygotowania przez firmę zewnętrzną postępowania przetargowego na montaż instalacji fotowoltaicznej, które zostało unieważnione w związku ze zbyt dużą ceną w ofertach. Rozpisano drugi przetarg i wyłoniono wykonawcę, który wykonał instalację. Czy koszty pierwszego unieważnionego przetargu podnoszą wartość środka trwałego?
• Czy koszt sporządzenia aktu notarialnego dot. podniesienia kapitału zakładowego sp. z o.o., jeżeli kwota podniesienia w całości przeznaczona jest na realizację konkretnej inwestycji, może być kosztem wchodzącym w wartość początkową?
• Czy koszt nasadzeń zastępczych przy modernizacji sieci wodociągowej wchodzi do wartości inwestycji?
• Jak przyjąć na stan środków trwałych system zdalnego odczytu wodomierzy? Czy w koszty wytworzenia środków trwałych można przyjąć wodomierze z nakładkami?
• Na podstawie podpisanej umowy oraz aktu notarialnego nabyliśmy część sieci kanalizacji sanitarnej. Strony ustaliły wartość transakcji na XXX zł brutto i na taką kwotę wystawiono FV. Na potrzeby podatku od nieruchomości przyjęliśmy wartość wytworzenia podaną przez sprzedającego. W księgach wartość środka trwałego przyjęliśmy na podstawie wartości FV, czyli 1 zł. Czy jest to prawidłowe?
• Czy można przyjąć wartość sieci podaną przez sprzedającego? Czy powinniśmy zlecić wycenę rzeczoznawcy?
• Czy wymiana wyeksploatowanej sieci wod.-kan. na nową może być traktowana jako modernizacja?
• Czy po 5 latach użytkowania wodomierzy z nakładami następuje ich wymiana? Czy wówczas przyjmujemy je jako nowy środek trwały?
• Czy promocja powiększa wartość środka trwałego?
• Modernizacja i zmiana systemu wizualizacji pompowni ścieków wraz z wymianą trzech masztów antenowych. Czy powinno być to traktowane jako nowy środek trwały?
• Czy w systemie księgowym kwota otrzymanych dotacji zaksięgowanych na kontach 840 powinna pokrywać się z kwotą amortyzacji NKUP dotyczącą środków trwałych sfinansowanych z tych dotacji?
• Czy można dokonać ulepszenia środka trwałego (nawiertki do nowych przyłączy na istniejącej sieci) o wartości poniżej 10 tys. zł w ciągu roku? Czy stanowi to remont?
• Na wiacie osadu odwodnionego została założona instalacja fotowoltaiczna. Przyjęliśmy to jako zwiększenie wartości wiaty, której amortyzacja wynosi 1% - została zmniejszona po modernizacji oczyszczalni ścieków. Przyczyną była zbyt wysoka cena ścieków. Obecnie chcielibyśmy zwiększyć stawkę amortyzacyjną, ponieważ nie ma już trwałości projektu. Czy musimy sporządzić protokół komisji?

• Czy sieci wodociągowe nabyte na podstawie wykupów i przyłączone do sieci głównej przedsiębiorstwa nie mogą być wprowadzone jako odrębne środki trwałe, tylko powinny zostać dołączone do istniejącej już sieci jako część składowa?
• Czy wliczamy do wartości początkowej fakturę za przygotowanie wniosku o dofinansowanie?
• Przy remoncie oczyszczalni ścieków zostały wymienione pompy. Czy należy je zlikwidować i wprowadzić nowe? Czy można je zaksięgować od razu w koszty?
• Gmina otrzymała dofinansowanie i zamontowano fotowoltaikę na przepompowni i oczyszczalni ścieków. Koszty przyłacza do energetyki poniosło ZGK. Czy opłatę można przyjąć na obcy środek trwały, czy w koszty, jeżeli wartość paneli fotowoltaicznych to 12 tys. zł?
• Czy wyposażenie podlega spisowi inwentaryzacyjnemu, czy tylko środki będące w ewidencji spółki?
• Panele fotowoltaiczne zamontowane na gruncie na konstrukcji stalowej. Czy stanowi to całość jeden środek trwały jako fotowoltaika? Czy konstrukcja stalowa powinna być budowlą?
• Czy zatwierdzony przez wójta plan inwestycyjny na lata 2023-2024 powinien być udokumentowany decyzją?
• Czy wykonany projekt sieci wodociągowej o wartości 45 tys. zł należy traktować jako środek trwały w budowie?
• Kto dokonuje wyceny? Rzeczoznawca czy komisja w firmie?
• Czy wymiana rury wodociągowej to ulepszenie? Co, jeżeli wymieniony spory odcinek ma takie same parametry jak poprzedni, np. rury mają taką samą średnicę?
• Czy wymiana rur o takich samych parametrach to remont, jeżeli ma na celu przywrócenie pierwotnego stanu technicznego?
• Urząd gminy planuje przekazać spółce aportem środki trwałe – stacje uzdatniania wody. Jak je przyjąć i amortyzować? Czy powinniśmy otrzymać zestawienie poszczególnych elementów składających się na te środki trwałe?
• Środek trwały został oddany do użytku w kwietniu 2023 r., a dotację otrzymaliśmy w październiku 2023 r. Czy można rozksięgować na bieżąco?
• Czy część odpisów amortyzacyjnych w części dotowanej można księgować w 761 i odpisy umorzeniowe w 071?
• ZGK sp. z o.o. ze 100% udziałem gminy wykonała projekt modernizacji stacji uzdatniania wody powyżej 10 tys. zł, który został nieodpłatnie przekazany gminie, ponieważ ona uzyskała dotację, a nie ZGK. SUW jest własnością ZGK. Modernizacja nie będzie środkiem trwałym w ZGK, tylko gminie. ZGK będzie użytkować stację na podstawie umowy użyczenia. Czy poniesione wydatki na sporządzenie dokumentacji projektowej stanowią koszty podatkowe w ZGK?
• Jak ustalić wartość początkową ujawnionego środka trwałego?
• Czy powinniśmy inwentaryzować budynek laboratoryjny, w którym jest zespół komputerowy, sprzęt laboratoryjny, klimatyzacja?

• Co z kosztami za zajęcie pasa drogowego w czasie budowy środka trwałego oraz opłatą za umieszczenie go w pasie drogi do zakończenia inwestycji?
• Czy koszt nasadzenia roślin wokół parkingu zwiększa nakłady budowy parkingu?
• Czy koszty zużycia prądu i wody podczas budowy zwiększają wartość początkową środka trwałego?
• Czy stacja uzdatniania wody jest budynkiem czy budowlą? Co z infrastrukturą?
• Kto powinien podjąć decyzję o wydłużeniu okresu ekonomicznej użyteczności?
• Dostaliśmy FV za zakup środka trwałego z dopiskiem, że do momentu zapłaty środek pozostaje własnością sprzedawcy. W jaki sposób mamy bilansowo i podatkowo przyjąć ten środek? Od kiedy zacząć amortyzować?
• Jak podejść do przebudowy naszej sieci wodociągowej, której dokonuje podmiot trzeci – inwestor, któremu nasza sieć koliduje z jego inwestycją, jeżeli przebudowa odbywa się na koszt inwestora?
• W ramach budowy fotowoltaiki rozbudowano system monitoringu obiektu, na którym instalacja powstała, ale wartość tej rozbudowy jest mniejsza niż 10 tys. zł. Czy można to zaliczyć do nakładów na wytworzenie instalacji fotowoltaicznej?
• Co z wymianą klimatyzacji w biurowcu?
• W ubiegłym roku spółka nabyła od osoby fizycznej sieć wodociągową na zasadzie odpłatności w formie kompensaty za przyszłe rachunki za wodę i ścieki. Nabycie w dziale inwestycyjnym, do dnia dzisiejszego nie trafiło z całą dokumentacją wraz z OT do działu technicznego i księgowości. Z jaką datą przyjąć OT? Co z podatkiem od nieruchomości? Dział rozliczeniowy rekompensat może dokonywać dopiero po przyjęciu OT do księgowości. Przyjmujemy wartość do OT z dokumentacji budowy sieci, czy z umowy o nabyciu odpłatnym?
• Co w przypadku kradzieży środka trwałego, jeśli kradzież nie została zgłoszona na policję? Co z częścią niezamortyzowaną?
• Jak wycenić wartość części likwidowanego rurociągu i jego dotychczasowe umorzenie?
• Jak wycenić część likwidowaną ze środka trwałego, który składa się z kilkudziesięciu elementów, jeżeli środek trwały pochodzi z 1996 r.?
• Czy można sprzedać przyczepy będące środkami trwałymi pracowników i wystawić FV? Nie przekroczyliśmy limitu zwolnienia dla kas rejestrujących w roku obrotowym. Przyczepy znajdują się w § 4 ust. 1 i w przypadku ich sprzedaży nie można korzystać ze zwolnienia z kasy.
• Czy arkusze spisowe można zrobić w komputerze i od razu spisywać?
• Jak zakwalifikować remont lub modernizację stacji uzdatniania wody na kwotę około 30 tys. zł?